Η σκανδιναβική κουζίνα χαρακτηρίζεται από πλούσια κουλτούρα τροφίμων και, χάρη σε μερικούς πρωτοποριακούς σεφ, θεωρείται πλέον μία από τις καλύτερες στον κόσμο. Σμέουρα, σολομός, κρέας ταράνδου, μια παλέτα από τοπικά συστατικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με εξαιρετικά δημιουργικούς και ποικίλους τρόπους. Φυσικά, ειδικά τα Χριστούγεννα, οι συνταγές έχουν ως βάση τις τοπικές ιδιαιτερότητες και την παράδοση...
Σουηδία: Γιορτάζοντας με γείτονες και φίλους
Στον Βορρά, οι γιορτές είναι πολύ σημαντικές, γι’ αυτό και τις γιορτάζουν εκτενώς και με αμέτρητη χαρά. Ο εορτασμός ξεκινά στις 13 Δεκεμβρίου με το Luciafast, τη γιορτή της Αγίας Λουκίας, που έχει τις ρίζες της στην Σουηδία. Εκείνη τη μέρα, τα παιδιά ντύνονται στα λευκά και τριγυρνούν τραγουδώντας για την Αγία Λουκία.
Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων είναι παράδοση στην Σουήδια το “Julbord“ ή αλλιώς το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Αυτό περιλαμβάνει ψωμί, τυρί, πατάτες, χοιρομέρι, σουηδικούς κεφτέδες “Köttbullar“, καθώς και διάφορα είδη ψαριών και θαλασσινών. Μετά το εορταστικό γεύμα ακολουθεί – όπως σχεδόν παντού στο Βορρά- χριστουγεννιάτικος χορός γύρω από το δέντρο και ανταλλαγή δώρων.
Ιδέα για ποτό:
Στους Σουηδούς αρέσει να προσθέτουν στο πολύ αγαπητό “gløgg“, τρίμμα από αμύγδαλο και σταφίδες, τις οποίες μάλιστα «ψαρεύουν» πίνοντας. Ακόμη, πολύ δημοφιλές είναι το “julmust“, ένας εξαιρετικά πικάντικος μηλίτης που κρύβει και μια νότα αναψυκτικού μέσα του.
Δανία: Η γιορτή ξεκινά με “hyggelig“!
Ιδέα για ποτό:
Τι ταιριάζει με τη ζεστή χριστουγεννιάτικη αίσθηση, τη λεγόμενη “julehygge”; Μα φυσικά η “juleøl”, η δημοφιλής χριστουγεννιάτικη μπίρα, με το μεγάλο ποσοστό αλκοόλης και την ελαφριά γεύση γλυκόριζας. Τον Νοέμβριο γιορτάζουν το άνοιγμα των βαρελιών, ενώ τα Χριστούγεννα περνάμε από τη “hyggeligkeit“ (ζεστασιά, συντροφικότητα) στην “julehygge“. Από εκεί δεν μπορεί να λείπει το καλό φαγητό: ήδη τις μέρες προ των Χριστουγέννων λαμβάνουν χώρα εξαιρετικά φαγοπότια, για παράδειγμα το “julefrokost“ – ένας τεράστιος μπουφές με ζεστά και κρύα φαγητά.
Την παραμονή των Χριστουγέννων, το εορταστικό δείπνο αποτελείται παραδοσιακά από χήνα, πάπια, ψητό χοιρινό ή γαλοπούλα, κατά προτίμηση γεμισμένη με δαμάσκηνα ποτισμένα σε κονιάκ, μήλα, φύλλα δάφνης και θυμάρι. Το τραγανό ψητό βγαίνει και ως δεύτερο κυρίως πιάτο, σερβιρισμένο με άσπρο ή κόκκινο λάχανο, ζαχαρωμένες πατάτες και την κλασική καφέ σάλτσα. Για επιδόρπιο προσφέρεται το “ris à l'amande“ – μια πραγματική λιχουδιά. Αυτό το ονειρεμένο ρυζόγαλο δημιουργείται από κρέμα γάλακτος και βανίλια, και κρύβει και μια έκπληξη! Όποιος βρει το αμύγδαλο που κρύβεται σε ένα από τα μπολ, παίρνει και ένα μικρό δώρο.
Φινλανδία: Η χώρα των χιλίων λιμνών και των χιλίων γεύσεων
Στη Φινλανδία μπαίνει κανείς από νωρίς στο κλίμα των επερχόμενων εορτών, με το λεγόμενο “pikkujoulu“, τα μικρά Χριστούγεννα, που λαμβάνουν χώρα ήδη τον Νοέμβριο, με πολλές γαστρονομικές απολαύσεις. Τα Χριστούγεννα ξεκινούν με ένα ορεκτικό από διάφορες ποικιλίες ψαριών, όπως ρέγγα και μπακαλιάρο. Από το τραπέζι δεν μπορεί να λείψει η σαλάτα Ρόζολλι με παστή ρέγγα, πατάτες, καρότα, παντζάρια, κρέας, μήλα και αγγουράκια πίκλες. Στο επίκεντρο βρίσκεται όμως χωρίς αμφιβολία το χριστουγεννιάτικο χοιρινό, το “joulukinkku”. O «Βασιλιάς της χριστουγεννιάτικης τάβλας» ζυγίζει σχεδόν δέκα κιλά. Ψήνεται συνήθως με πικάντικη κρούστα μουστάρδας και γαρνίρεται με αρακά, ψητά δαμάσκηνα ή κομμάτια μήλου. Σαν συμπλήρωμα υπάρχουν γκρατέν, π.χ.: γογγύλια, καρότα, πατάτες ή συκώτι. Εναλλακτικά τα Χριστούγεννα επιλέγουν και αρνί, ελάφι, τάρανδο, γαλοπούλα ή αγριόπαπια.
Ιδέα για ποτό:
Το φινλανδικό ζεστό ποτό, που λέγεται “gløgi“, παρασκευάζεται από χυμό βατόμουρων, κανέλα, γαρύφαλλα, ξύσμα λεμονιού, κάρδαμο και ζάχαρη, και συνήθως ενισχύεται με μια δόση βότκας.
Νορβηγία: Οι Βίκινγκ ξέρουν πώς να γιορτάζουν!
Στην σκοτεινή Νορβηγία, οι δρόμοι και τα σπίτια στολίζονται με φωτάκια και κεριά πολύ πριν τις γιορτές. Φυσικά και από εδώ δεν λείπει το “julebord”, δηλαδή ο χριστουγεννιάτικος μπουφές των εβδομάδων πριν τα Χριστούγεννα.
Την παραμονή των Χριστουγέννων, τα δρώμενα είναι πολύ ιδιαίτερα και γραφικά: Παραδοσιακά σερβίρεται ένα “smalahove”, δηλαδή ένα αρνίσιο κεφάλι. Κόβεται, μπαίνει για αρκετές μέρες στο νερό, αλατίζεται, κατόπιν καπνίζεται με ειδικό ξύλο και στο τέλος βράζεται και τρώγεται με τα μάτια, τη γλώσσα και τα αυτιά, αλλά χωρίς τον εγκέφαλο. Το κρέας είναι τόσο μαλακό, που πέφτει από τα μάγουλα. Όσοι το έχουν δοκιμάσει, λένε ότι έχει γεύση εξωτική και ντελικάτη. Το συνοδεύουν ιδανικά ένας καλοφτιαγμένος πουρές πατάτας και ρίζες λαχανικών. Όσον αφορά τα ποτά, πιο παλιά έπιναν γάλα ή μπίρα, ενώ σήμερα πίνουν το “Aquavit” – ένα snaps από κύμινο. Άλλα τυπικά χριστουγεννιάτικα πιάτα είναι τα χοιρινά παϊδάκια, τα παστά αρνίσια παϊδάκια και τα πιάτα ψαρικών με βακαλάο ή γάδο.
Σαν επιδόρπιο σερβίρεται κάτι που μοιάζει με το δικό μας τσουρέκι, γεμιστό με σταφίδες, ξηρούς καρπούς και κάρδαμο.
