Θα έρθει μια μέρα που σε κάποιο εστιατόριο στον κόσμο θα ακουστεί η φράση: «Συγγνώμη, ρομπότ, να παραγγείλουμε;» και αυτή η μέρα δεν είναι μακριά.
Μπορεί η βιομηχανία τροφίμων και ποτών και η μαζική εστίαση, να έχουν υιοθετήσει το σύνολο σχεδόν των εξελίξεων και των καινοτομιών της τεχνολογίας, από το RFID (ιχνηλασιμότητα μέσω ραδιοκυμάτων) μέχρι τα σύγχρονα χημικά πρόσθετα, η αλήθεια όμως είναι ότι με τα ρομπότ δεν τα πάνε και πολύ καλά.
Οι υπόλοιποι κλάδοι, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, η μικροχειρουργική και η βιομηχανία των επεξεργαστών έχουν, εδώ και χρόνια, επιτρέψει στα ρομπότ την είσοδο στην παραγωγική διαδικασία. Παρόλα αυτά, η εστίαση παρέμενε ένα «κάστρο» που δεν «έπεφτε». Και το ερώτημα είναι: «Τελικά, έπεσε;»
Η συζήτηση για τη χρήση ρομπότ σε κλάδους παροχής υπηρεσιών και βιομηχανίες που απαιτούν καθημερινή, φυσική επαφή με τον πελάτη έχει ανοίξει εδώ και μια δεκαετία, στις ΗΠΑ κι αλλού. Οι θιασώτες της ρομποτικής τεχνολογίας πιστεύουν ότι μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα, τα ρομπότ θα έχουν αντικαταστήσει τον άνθρωπο σε ποσοστό πάνω από το ένα τρίτο των θέσεων εργασίας και αυτό θα αυξήσει την παραγωγικότητα, ακόμα και στους κλάδους των υπηρεσιών.
Είναι λογικό να μοιάζει αδύνατη η αντικατάσταση των εργαζομένων σε κλάδους όπως π.χ. η νοσηλευτική ή το σέρβις εστιατορίων από ρομπότ. Η πραγματικότητα όμως μας διαψεύδει: στην Ασία λειτουργούν ήδη fast food που χρησιμοποιούν ρομπότ για εργαζόμενους υποδοχής ως τουριστική ατραξιόν. Στην Καλιφόρνια του 2018, επιχειρήθηκε η «πρόσληψη» ενός ρομποτικού… ψήστη για ένα μπεργκεράδικο, η οποία όμως δεν στέφθηκε με επιτυχία.
Είναι σχεδόν σίγουρο ότι η ρομποτική στη μαζική εστίαση θα μας απασχολήσει στο άμεσο μέλλον. Γι’ αυτό και οι ειδικοί σπεύδουν να τοποθετηθούν στο ερώτημα: Ρομπότ ή άνθρωποι;
Ένας από τους κορυφαίους ειδικούς σε θέματα καινοτομίας είναι ο Άλεκ Ρος, ο οποίος το 2016 κυκλοφόρησε ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο με τίτλο «Βιομηχανίες Του Μέλλοντος». Ένα από τα κεφάλαια του βιβλίου του έχει τίτλο «Έρχονται τα ρομπότ» και είναι αφιερωμένο στην εισβολή των μηχανών στα επαγγέλματα παροχής υπηρεσιών.
Ο Ρος αφιερώνει δύο (συμπονετικές) σελίδες στους σερβιτόρους, λέγοντας ότι το επάγγελμα του σερβιτόρου αποτελούσε κι αποτελεί κομμάτι στην ιστορία εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Ανησυχεί μάλιστα ότι μια ενδεχόμενη αντικατάσταση των σερβιτόρων από ρομπότ θα δημιουργούσε σημαντικά προβλήματα τα οποία δεν περιορίζονται μόνο στην απώλεια εισοδημάτων.
Το 50% των ενηλίκων Αμερικανών έχει εργαστεί κάποια στιγμή σε εστιατόριο· το 25% δηλώνει ότι αυτή ήταν η πρώτη δουλειά του.
Όπως αναφέρει:
«Η δυνητική απώλεια θέσεων εργασίας στα εστιατόρια μπορεί να συνεπάγεται πολύ περισσότερα από την απώλεια του μισθού· μπορεί να συνεπάγεται την απώλεια κοινωνικής κινητικότητας» και εξηγεί «Το επάγγελμα του σερβιτόρου ασκείται συχνά από ανθρώπους με μεγάλα όνειρα και μικρό κομπόδεμα. Στις θέσεις αυτές απασχολείται δυσανάλογα μεγάλο ποσοστό νέων, γυναικών, ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες και ατόμων χωρίς πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που τις αξιοποιούν για την ανέλιξή τους στην κοινωνία».
Αναρωτιέται λοιπόν τι θα συμβεί αν περιοριστούν ή εξαλειφθούν οι θέσεις σερβιτόρων στα εστιατόρια. Πόσο πιο δύσκολο θα είναι να προσληφθεί κανείς για πρώτη φορά; Δεύτερη φορά; Πόσο εύκολο θα είναι πλέον να συγκεντρώσει ένας σπουδαστής χρήματα για την εξυπηρέτηση ή την αποπληρωμή ενός φοιτητικού δανείου;
Στο κρίσιμο ερώτημα «Πρέπει να φοβόμαστε τα ρομπότ;», ο Ρος απαντά διπλωματικά, λέγοντας ότι οι απώλειες θα διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Οι χώρες που σχεδιάζουν και πωλούν ρομπότ, προσελκύοντας κορυφαίους επιστήμονες και ενθουσιώδεις ερευνητές, δεν έχουν να φοβούνται τίποτα.
Όλοι οι υπόλοιποι θα πρέπει μάλλον να κρατάμε την ανάσα μας.
